معلول به کسی گفته می شود که بر اثر نقص جسمی یا ذهنی، اختلال قابل توجهی به طور مستمر بر سلامت و کارایی عمومی و یا در شئون اجتماعی، اقتصادی و حرفه ای او به وجود آید؛ به طوری که این اختلال، از استقلال فردی، اجتماعی و اقتصادی او بکاهد. این گروه، شامل ناشنوا، نابینا و معلول جسمی، حرکتی و ذهنی است.

افراد معلول به دلیل ناتوانی خود علاوه بر اینکه از پیشرفت هر روزه جامعه باز مانده اند، در دریافت خدمات درمانی اولیه خود نیز نسبت به سایر افراد جامعه با مشکلات عدیده ای روبرو هستند، از این رو فناوری اطلاعات می تواند همانند پلی این شکاف را بپوشاند. فناوری اطلاعات یکی از علوم جدید است که هر روز بر رشد آن افزوده می شود؛ اما مسئله مهم در استفاده از این فناوری است.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و دستاوردهای جدیدی که در فناوری اطلاعات و ارتباطات عرضه شده است، می توان شاهد تغییرات اساسی در نحوه دسترسی افراد جامعه به امکانات و خدمات بود. توانبخشی از راه دور به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات برای فراهم آوردن مراقبت سلامت، خدمات و حمایت از بیمار در زمانی که فاصله جغرافیایی بین دو گروه فراهم کننده و گیرنده خدمات پزشکی وجود داشته باشد، گفته می‌شود. خدمات توانبخشی از راه دور تمام مراحل مختلف از جمله ارزیابی، ارائه برنامه تمرین درمانی، پیگیری و نظارت بر بیمار، و بازخورد مستقیم بیمار را در بردارد.

این تکنولوژی ها شامل اشکال مختلف ارتباطی از جمله تلفن همراه، سیستم پیام رسانی، پست الکترونیکی، ویدئو کنفرانس، سیستم عامل های تحت وب و واقعیت مجازی است. در همین راستا ابزارهای دیگر، مانند استفاده از اپتیک ها، سنسورهای حرکتی، حسی و فناوری های نظارت بر بدن نیز توسعه یافته اند.

دکتر «سمیه عباسعلی زاده»، عضو هیات علمی گروه مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز